sinds 2006 in de
Hofbogen
Sinds 2006 is JagerJanssen architecten gehuisvest in de monumentale Rotterdamse Hofbogen. Sindsdien is er veel veranderd en wij droegen ook een steentje bij.
Onder De Hofbogen verstaan we het begin van de hofpleinlijn, een viaduct van circa 2 kilometer lengte ondersteund door een constructie van ruim 160 bogen. Het viaduct dateert uit 1907. De boogruimten onder het viaduct zijn in de loop van de tijd in gebruik genomen voor allerhande activiteiten en hebben inmiddels een monumentenstatus. Het viaduct doorkruist een aantal stadswijken waarin verschillende woningcorporaties bezit hebben.
Er zijn vergevorderde plannen om een dakpark te maken over de Hofbogen.
In 2006 besloten vier woningcorporaties om het viaduct te kopen. Uiteraard met de beste bedoelingen: inhoudelijke en fysieke transformatie van het viaduct en beheer en onderhoud van het viaduct, inclusief de boogruimten. Dat zou natuurlijk weer positief afstralen op het bezit van de corporaties, klinkt goed zou je zeggen. Het dak bleef eigendom van Prorail:
Schematische voorstelling van de hofbogen met verkeersbogen (2015)
JagerJanssen betrok in 2006 een boogje, toen nog op nummer 90. Als jonge architecten zagen wij een dynamisch grootschalig transformatieproces natuurlijk wel zitten, daar wilden wij wel onderdeel van uitmaken. En natuurlijk iets aan bijdragen, direct of indirect.
Ons eerste hofboogje lag in de Agniesebuurt, een voormalige Vogelaarwijk. Toenmalig minister Ella Vogelaar mochten wij in dit verband zelfs eens in onze studio verwelkomen.
Struinend en fietsend door de buurt viel ons op dat er veel lege plekken waren in de huizenblokken van de omliggende wijken. Lege plekken tonen vaak nogal armoedig en lijken viezigheid juist aan te trekken. Soms was er kennelijk zomaar een huis tussenuit gevallen. Misschien door brand? Of door funderingsproblemen? Nieuwsgierigheid naar de verhalen achter deze plekken bracht ons op het SCARchitecture idee: gaten of ‘wonden’ in het stedelijk weefsel helen met een architectonische ingreep. En dan het liefst in onderlinge samenhang.
Op één van de kansrijke SCARchitecture locaties had Rogier zijn oog laten vallen: SCAR#19. Zijn schetsontwerp werd goed ontvangen door de gemeente en door woningcorporatie Havensteder, de eigenaar van de grond. Dat maakte de weg vrij voor de ontwikkeling van deze prachtige plek. Samen met een oud-medewerker en zijn vriendin hebben we een pareltje gerealiseerd. Op de SCARchitecture projectpagina kun je een uitgebreide beschrijving van deze gezinswoning vinden.
We werden door Havensteder gevraagd om de ontwikkelmogelijkheden van een leegstaand pand aan de Banierstraat te onderzoeken. Direct naast het pand was een speelveldje en een parkeerhaventje.
In het stadsarchief werden we verrast. Om aan de drukte van het 18e eeuwse Rotterdam te ontsnappen konden welgestelden zich terugtrekken in hun buitenverblijven of heerlijkheden aan de Schie. Eén van die heerlijkheden — Vijverhof — bevond zich dichtbij de studielocatie. Hier konden mannen zich laven aan de rondscharrelende fazanten in de weelderige tuin. Om even weer tot rust te komen. De Vijverhof werd zelfs al bezongen in De Rottestroom, een gedicht van Dirk Smits uit ca. 1750.
De Vijverhof was een heerlijkheid, gelegen aan de Schie. In 2009 zaten wij in de Hofbogen op de plek van de gele ster.
In ons voorstel heeft de weelderige Vijverhof weer een plek gekregen die tegemoetkomt aan de hedendaagse noden. Een parkje met de vormentaal van weleer, waar je je even aan de stenige stad kunt onttrekken en buurtgenoten kunt ontmoeten. Historisch besef zorgt in onze optiek bovendien voor een grotere betrokkenheid bij de buurt.
Onze studie onderstreepte nogmaals het belang van de plek, de genius loci en de verhalen waardoor deze gevormd wordt.
Voor onze lunchboodschappen gaan we al jaren dagelijks naar het Eudokiaplein. Het voormalige station Rotterdam Bergweg ligt aan het Eudokiaplein en werd in 2006 als station definitief gesloten. De aftakeling van het station van de bekende architect Sybolt van Ravesteyn was jaren daarvoor al begonnen, na 2006 werd het erbarmelijk. In 2009 lag het gebouw er dusdanig karig bij, dat we met tranen in onze ogen wat opbeurende schetsen maakten voor een reïncarnatie van het pand. Een nieuwe functie, de allure van weleer.
Het originele station uit 1908 werd door Sybolt van Ravesteyn onder handen genomen. Alleen de kop van het gebouw met de entree was vanaf de Bergweg zichtbaar. De kenners zullen in de vormgeving een locomotief herkennen.
We maakten op eigen initiatief een aantal aansprekende beelden. Deze vormden de basis voor de transformatie die we in 2015 uitvoerden. Zie de projectpagina: Station Rotterdam Bergweg
De monumentale Hofbogen lopen ononderbroken door het station. De perrons en het stationsgebouw zijn er als het ware omheen gedrapeerd.
